Autorzy:
Jadwiga Fudała - socjolog, specjalista psychoterapii uzależnień (certyfikat PARPA nr 41), organizator systemu lecznictwa odwykowego w zakładach karnych, wieloletni kierownik wojewódzkiego ośrodka terapii uzależnienia w województwie mazowieckim oraz wykładowca Szkoły Wyższy Psychologii Społecznej oraz Szkoły Wyższej Finansów i Zarządzania, autorka licznych artykułów i publikacji w obszarze profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Od lat prowadzi szkolenia różnych grup zawodowych: terapeutów uzależnień, lekarzy, sędziów rodzinnych, kuratorów, pracowników pomocy społecznej, członków GKRPA, księży, przedstawicieli samorządów, których celem jest poszerzenie umiejętności i zwiększenie skuteczności uczestników w rozwiązywaniu problemów alkoholowych występujących w obszarach ich funkcjonowania. W latach 2005 -2020 kierownik Działu Lecznictwa Odwykowego i Programów Medycznych Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Kama Dąbrowska - radczyni prawna. Legislatorka. Wieloletnia kierowniczka Działu prawnego Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Autorka licznych publikacji dotyczących regulacji prawnych z obszaru prawa medycznego oraz problematyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
Alina Prusinowska-Marek - mgr profilaktyki społecznej i resocjalizacji UW, zawodowy kurator rodzinny, członek Rady ds. Przeciwdziałania Przemocy przy PARPA, certyfikowany specjalista i superwizor w zakresie przeciwdziałania przemocy, wykładowca Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, autorka licznych publikacji nt. przeciwdziałania przemocy i pracy z rodziną z kryzysie.
Zapraszamy do zakupów zarówno sądy jak i gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych, które w ramach gminnych programów mogą tego rodzaju materiały edukacyjne przekazać swoim sądom realizując tym samym jedno z działań edukacyjnych.
Jednym z zadań kuratorów sądowych jest sprawowanie nadzoru nad osobami uzależnionymi od alkoholu wobec których sąd wydał orzeczenie o zobowiązaniu do podjęcia leczenia odwykowego. Zgodnie z art. 31 ust 4 Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wykonywanie tego zadania kierownik zespołu kuratorskiej służby sądowej powierza kuratorowi sądowemu mającemu odpowiednie przygotowanie w zakresie postępowania z osobami uzależnionymi od alkoholu. Aby dobrze wypełniać to zadanie konieczne jest posiadanie wiedzy zarówno dotyczącej samego uzależnienia i aktualnych metod leczenia a także prawnych i praktycznych aspektów związanych ze sprawowaniem nadzorów kuratorskich.
Niniejsza publikacja powstała jako efekt pilotażowego szkolenia realizowanego przez Studio Profilaktyki Społecznej na zlecenie Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i zaadresowanego do kuratorów sądowych, sprawujących tego rodzaju nadzory. W książce połączono aspekty psychologiczne z prawnymi i odniesiono je do praktyki pracy kuratorów, co czyni tę publikację wartościowym przewodnikiem do realizacji nadzorów kuratorskich.
Spis treści:
Część 1. Zaburzenia związane z używaniem alkoholu
1. Wzory używania alkoholu
2. Sygnały ostrzegawcze rosnącego ryzyka spożywania alkoholu
3. Uzależnienie od alkoholu:
3.1 Objawy
3.2 Opis zaburzenia: niejednorodne, o różnej etiologii, przebiegu i rokowaniach
3.3 Przyczyny niechęci osób uzależnionych do podjęcia leczenia
4. Profesjonalne sposoby pomagania osobom uzależnionym od alkoholu
4.1 Organizacja leczenie (podstawy prawne, rodzaje placówek i ich specyfika)
4.2 Cele i metody leczenia (psychoterapia, farmakoterapia)
4.3 Efektywność leczenia osób uzależnionych od alkoholu
4.4. Osoby sądownie zobowiązane do leczenia jako pacjenci placówek leczenia uzależnień
5. Punkty konsultacyjno-informacyjne dla osób z problemem alkoholowym
6. Nieprofesjonalne pomaganie osobom uzależnionym od alkoholu
6.1 Wspólnota AA
6.2 Stowarzyszenia abstynenckie
6.3 Wspólnoty religijne
6.4 Organizacja pozarządowe
7. Bibliografia
Część 2. Problemy alkoholowe w rodzinie
1. Konsekwencje nadużywania alkoholu dla rodziny osoby pijącej
1.1 Dla rodziny jako całości
1.2 Dla dorosłych
1.3 Dla dzieci
2. Możliwości profesjonalnego i nieprofesjonalnego pomagania rodzinie z problemem alkoholowym
3. Sposoby wspierania członków rodziny z problemem uzależnienia w trakcie i po leczeniu uzależnienia
4. Bibliografia
Część 3. Zastosowanie Dialogu Motywującego w pracy z osobą zobowiązaną do leczenia odwykowego
1. Przebieg procesu zmiany zachowań
2. Przesłanki skutecznego motywowania do zmiany zachowań
2.1 Poszanowanie autonomii
2.2 Bezpieczna relacja pomagania
2.3 Bilans argumentów za i przeciwko zmianie
2.4 Wiara w możliwość przeprowadzenia zmiany z sukcesem
2.5 Poznanie sposobów dokonania zmiany i dobre planowanie
3. Dialog motywujący, jako metoda pomocna do wydobywania i wzmacniania motywacji do zmiany zachowań osób niezainteresowanych zmianą.
3.1 Definicje Dialogu Motywującego
3.2 Duch DM
3.3 Techniki DM
3.4 Dylematy etyczne w DM
4. Przykłady stosowania DM w rozmowie kuratora z:
osobą zobowiązaną do leczenia, oczekującą na przyjęcie do oddziału leczenia uzależnień,
partnerem/partnerką osoby uzależnionej
5. Poznanie i praktykowanie metody DM
6. Bibliografia
Część 4. Prawne aspekty realizacji procedury zobowiązania do leczenia odwykowego
1. Zobowiązanie do poddania się leczeniu odwykowemu a prawa pacjenta
2. Przesłanki zobowiązania do poddania się leczeniu odwykowemu
3. Procedura prowadzona przez gminną komisję rozwiązywania problemów alkoholowych
4. Osoby zobowiązywane i ich uprawnienia w postępowaniu
5. Postępowanie dowodowe i rodzaje środków dowodowych
6. Motywowanie do poddania się leczeniu
7. Przetwarzanie danych osobowych i udostępnianie materiałów gromadzonych przez gminne komisje rozwiązywania problemów
alkoholowych
8. Sądowy etap procedury
9. Bibliografia
Część 5. Metodyka pracy rodzinnego kuratora sądowego w sprawach dotyczących sądowego zobowiązania do podjęcia leczenia odwykowego
1. Wprowadzenie
2. Czynności kuratora rodzinnego w postępowaniu dotyczącym sądowego zobowiązania do podjęcia leczenia odwykowego
2.1 Wywiad kuratora rodzinnego w postępowaniu rozpoznawczym i wykonawczym
2.1.1. Organizacja wykonania czynności „wywiad środowiskowy”
2.1.2.Dokumentowanie czynności „wywiad środowiskowy”
2.2 Nadzór kuratora rodzinnego nad przebiegiem leczenia odwykowego
2.2.1 Nadzór nad osobą zobowiązaną do poddania się leczeniu odwykowemu – realizacja działań określonych w art. 31 ust.5 i 6 ustawy
2.2.2 Dokumentowanie czynności podejmowanych w nadzorze nad osobą zobowiązaną, w tym sporządzanie wniosków o których mowa w art. 31 ust.7 ustawy.
2.2.3 Współpraca kuratora z organami samorządu terytorialnego oraz organizacjami społecznymi w zakresie udzielania osobie zobowiązanej i jej rodzinie odpowiedniej pomocy.
2.2.4 Działania kuratora rodzinnego w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia osoby zobowiązanej lub członków jej rodziny
3. Podsumowanie
4. Bibliografia
